Οι τρεις ψυχο-κοινωνικοί παράγοντες που αλληλεπιδρούν για να υπάρξει απιστία είναι:
Εσωτερικοί παράγοντες στο άτομο που το προσελκύουν στην απιστία.
Εσωτερικοί παράγοντες στο άτομο που το ωθούν στην απιστία.
Κοινωνικοί παράγοντες.
Εσωτερικοί παράγοντες στο άτομο που το προσελκύουν στην απιστία:
έλξη, σεξ, συντροφικότητα, θαυμασμός, δύναμη,
το στοιχείο του καινούργιου και της έκπληξης,
ενθουσιασμός, ρίσκο, πρόκληση,
περιέργεια,
καλύτερη αυτο-εικόνα,
έρωτας.
Εσωτερικοί παράγοντες στο άτομο που το ωθούν στην απιστία:
επιθυμία να δραπετεύσει ή να ανακουφιστεί από μια δύσκολη ή επώδυνη σχέση,
βαρεμάρα,
επιθυμία να γεμίσει τα κενά μιας υπάρχουσας σχέσης,
επιθυμία να 'τιμωρήσει' το σύντροφό του,
επιθυμία να τον προσέξουν.
Κοινωνικοί παράγοντες:
οι εξωσυζυγικές περιπέτειες προβάλλονται ως λαμπερές και γοητευτικές στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο,
οι εξωσυζυγικές περιπέτειες των επώνυμων προβάλλονται συχνά με κολακευτικό τρόπο και γίνονται μέρος της καθημερινότητας,
οι διαφημίσεις προβάλλουν το πρότυπο της σούπερ σέξι γυναίκας και η καλή ζωή προβάλλεται να περιλαμβάνει και πολλές ωραίες γυναίκες να παρελαύνουν στη ζωή ενός άνδρα. Aνδρες και γυναίκες φαίνεται να ασπάζονται αυτή την άποψη και να προσπαθούν να την εφαρμόσουν,
η έλλειψη σεξουαλικής αγωγής και τα σεξουαλικά ταμπού που δεν επιτρέπουν στους συντρόφους σε μια μόνιμη σχέση να μιλήσουν ανοιχτά για το σεξ και τις επιθυμίες τους,
από την εφηβική ηλικία μαθαίνει κανείς, σχεδόν αντανακλαστικά να λέει ψέματα και να κρύβεται σε ότι αφορά στο σεξ, πράγμα το οποίο συνεχίζει και στην ενήλικη ζωή του.
Σημάδια κινδύνου απιστίας, όπως τα κατέγραψε το Associated Press
Μπορεί κανείς να αντιληφθεί εγκαίρως ότι ο/η σύντροφός του τον/την απατά; Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, ναι. Τα σημάδια κινδύνου παράλληλης σχέσης είναι:
Ο/η σύντροφός σας ξαφνικά αρχίζει να μιλάει συχνά για το αβέβαιο μέλλον.
Μπορεί να σας λέει πολύ κολακευτικά πράγματα, αλλά να αποφεύγει το σεξ.
Μπορεί να μη σας κοιτάει κατάματα.
Μπορεί ν' άλλαξε ξαφνικά τις συνήθειές του/της.
Μπορεί να βρίσκει δικαιολογίες ότι δεν περνάτε αρκετό χρόνο μαζί.
Μπορεί να σταματήσει να σας κάνει κομπλιμέντα για την εξωτερική σας εμφάνιση.
Μπορεί να φέρεται σαν να είναι ένοχος/η.
Μπορεί να σας ρωτάει αν εξακολουθείται ν' αγαπιέστε.
Μπορεί να γίνει αγενής.
Μπορεί να σταματήσει να σας λέει 'σ' αγαπώ'.
Μπορεί να προληφθεί η απιστία;
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν μαγικά χάπια ή συνταγές κατά της απιστίας! Και αυτό που σίγουρα δεν πρόκειται να λειτουργήσει είναι το να υποχρεώσει κανείς τον/την σύντροφό του σε όρκους αιώνιας πίστης!
Μόνο με τη δέσμευση για ειλικρίνεια, την καλή επικοινωνία και την ικανοποιητική και για τους δύο και από όλες τις πλευρές σχέση υπάρχει περίπτωση να διατηρηθεί μια σχέση χωρίς το ένα από τα δύο μέλη της να συνάψει και μια παράλληλη σχέση.
Τι δεν πρόκειται να λειτουργήσει:
Το να υποθέσει κανείς ότι ο/η σύντροφός του θα είναι σίγουρα πιστός/η,
το να μην συζητήσει το θέμα,
το να απειλήσει τον/την σύντροφό του για το τι θα γίνει μετά, αν είναι άπιστος/η,
το να βάλει τις φωνές, να βρίσει, να καυγαδίσει,
το να ρεζιλέψει τον/την σύντροφό του στο περιβάλλον τους,
το να κάνει κάποιο απονενοημένο διάβημα.
Τα παραπάνω δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο έλλειψης επικοινωνίας. Αν ένα μέλος μιας σχέσης δε μπορεί να παραδεχτεί ότι τον ελκύει ένα άλλο άτομο δεν θα παραδεχτεί και ότι μπήκε σε πειρασμό, και βέβαια δεν θα το πει όταν κάνει κάτι για την έλξη που νιώθει προς το τρίτο άτομο. Το αποτέλεσμα είναι η ζήλεια και η καχυποψία.
Τι μπορεί να λειτουργήσει:
Η δέσμευση του να είναι κανείς ειλικρινής με τον εαυτό του και το σύντροφό του.
Ειλικρινής επικοινωνία σχετικά με την πραγματικότητα των πειρασμών.
Αίσθηση εγγύτητας και καλλιέργεια εμπιστοσύνης.
Συζήτηση των προβλημάτων που έχει το ζευγάρι.
Προσπάθεια εύρεσης λύσεων.
Φιλική και ήρεμη ατμόσφαιρα.
Γιατί λειτουργεί η ειλικρίνεια;
Διότι όταν συζητά κάποιος για την έλξη που του ασκεί ένα άλλο άτομο, αυτό μειώνει την πιθανότητα να δραστηριοποιηθεί και να κάνει κάτι για αυτή την έλξη. Ο λόγος βρίσκεται στη νευροψυχολογία του εγκεφάλου: καθώς το άτομο το συζητάει, μειώνεται η έλξη του απαγορευμένου, σταματάει να το σκέφτεται συνέχεια και να του δίνει υπερβολικές διαστάσεις, σκεπτόμενος μόνο τις θετικές πλευρές της απιστίας.
Με την κουβέντα, η έλξη του για κάποιο άλλο άτομο απομυθοποιείται, ο ενθουσιασμός του σκοτεινού μυστικού μετριάζεται και αρχίζει να σκέφτεται και τις αρνητικές συνέπειες. Ταυτόχρονα, η απιστία (ή η ιδέα της απιστίας) απομυθοποιείται, χάνει τη διάσταση της έκπληξης, του καινούργιου, και γίνεται μέρος της ρουτίνας του ατόμου, κι έτσι χάνει τη δύναμη που ασκεί στον εγκέφαλο και σταδιακά το ερέθισμα εξασθενεί.
Το ψυχολογικό προφίλ του άνδρα και της γυναίκας που απατά τον/τη σύντροφό του
Αυτός που παίρνει ρίσκα: είναι το άτομο που θέλει να νιώθει ότι ζει επικίνδυνα, ότι η αδρεναλίνη του βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, προκειμένου να νιώθει ζωντανός και να είναι ευχαριστημένος. Απατά τον/την σύντροφό του διότι χρειάζεται γρήγορες εναλλαγές, τον τρομάζει η ρουτίνα και ωθεί τον εαυτό του σε νέες 'ανακαλύψεις', ακόμα κι αν αυτό έχει αρνητικές συνέπειες.
Ο καλοπερασάκιας: ο τύπος του μπον βιβέρ, που επικεντρώνει την απόλαυση κυρίως στον σεξουαλικό τομέα. Απατά τον/την σύντροφό του κυρίως διότι μέσα του έχει συνδέσει τις διαφορετικές σεξουαλικές εμπειρίες με την καλοπέραση. Εγωκεντρικό άτομο με ναρκισιστικές τάσεις, που έχει έναν πολύ περιορισμένο στόχο ζωής.
Ο φοβισμένος: αυτός ο τύπος του ατόμου φοβάται τον εαυτό του, τον/την σύντροφό του, τα χρόνια που περνάνε, κάποια αλλαγή στη ζωή του ζευγαριού, το γεγονός ότι δεν κράτησε το σκορ των σεξουαλικών επιδόσεων αρκετά ψηλά. Δρα συνήθως σπασμωδικά, προσπαθώντας να καταλαγιάσει τους φόβους του και ο βαθμός ευχαρίστησής του από την απιστία είναι χαμηλός.
Ο ανασφαλής: το άτομο που ταλανίζεται από αμφιβολίες, για το αν είναι αρκετά άνδρας ή γυναίκα, αν είναι αρκετά καλός, αν μπορεί να ικανοποιήσει και μια άλλη (και μια άλλη, και ακόμα μια άλλη) γυναίκα ή άνδρα. Αυτός ο σύντροφος χρησιμοποιεί την απιστία ως ένα τεστ του ίδιου του του εαυτού και μέσα από αυτή την πράξη αντλεί αυτοπεποίθηση. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι αυτή η αυτοπεποίθησή του κλονίζεται γρήγορα και πρέπει να αποδείξει στον εαυτό του ξανά την αξία του.
Ο συναισθηματικά ανώριμος: πρόκειται για το σύντροφο που δυσκολεύτεται να κάνει μια συναισθηματική επένδυση σε ένα άλλο άτομο και περνάει επιφανειακά από σχέση σε σχέση, της μιας βραδιάς ή των λίγων ημερών. Δε λαμβάνει υπόψιν του τις ανάγκες της εκάστοτε συντρόφου, ούτε καν του ίδιου του του εαυτού, και πορεύεται με έναν ανέμελο κι επιδερμικό τρόπο.
Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη greekpsychologypages.blogspot.gr
