Το 44ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός ασχολήθηκε φέτος, ειρωνικά αλλά όχι συμπτωματικά, με την «Αναμόρφωση του Κόσμου» και τη «δίκαιη αναδιανομή της ανάπτυξης», την ώρα που η κρίση μετατρέπει τους πλουσίους σε σύγχρονους Μίδες και τους φτωχούς σε αθλίους… Το φόρουμ άνοιξε με τις ευλογίες του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος ζήτησε από την παγκόσμια ηγεσία την υιοθέτηση μιας νέας «πολιτικής και επιχειρηματικής κουλτούρας». Κατά πάσα πιθανότητα δεν θα εισακουστεί…
«Το Νταβός βάζει φέτος στοίχημα να δείξει το ανθρώπινο πρόσωπο του καπιταλισμού» έγραφαν οι «Financial Times» με αφορμή την έναρξη του φόρουμ, ταυτόχρονα με τα στοιχεία της Oxfam που έδειξαν ότι οι 85 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου κατέχουν το ίδιο ποσό πλούτου όσο το ήμισυ του φτωχότερου πληθυσμού της Γης, δηλαδή πλούτο 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι ευρωεκλογές
Τα στελέχη των χρηματοπιστωτικών κολοσσών δεν κρύβουν ότι η ανησυχία τους πηγάζει από τις επικείμενες ευρωεκλογές. Θεωρούν ότι η υψηλή ανεργία, η κούραση από τα μέτρα λιτότητας και η αναιμική ανάπτυξη προσφέρουν πρόσφορο έδαφος για τους ευρωσκεπτικιστές πολιτικούς και εκφράζουν φόβους ότι, αν η κάλπη τούς δικαιώσει, οι μετριοπαθείς πολιτικές δυνάμεις δεν θα μπορέσουν να προωθήσουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Ο Πιερ Ναντέρμ, διευθυντής του διεθνούς ομίλου Accenture, επισημαίνει το χάσμα που έχει διαμορφωθεί ανάμεσα στους πολιτικούς που επαγγέλλονται δυσνόητες πολιτικές έννοιες, όπως το δημόσιο χρέος, τα ελλείμματα και την τραπεζική ένωση, και στους πολίτες που ζουν την κρίση στην καθημερινότητά τους. «Αν μιλήσεις στους ανθρώπους στους δρόμους, η υπ' αριθμόν ένα πρόκληση είναι η ανεργία» τονίζει ο ίδιος. Μάλιστα εξέφρασε στο πάνελ την έντονη ανησυχία ότι η υψηλή ανεργία και η κοινωνική αναταραχή «μπορεί να οδηγήσουν και σε άνοδο των άκρων» στην Ευρώπη. Να σταματήσουμε να κάνουμε διακρίσεις ανάμεσα στη νότια και τη βόρεια Ευρώπη. Διότι αν το κάνουμε αυτό, τότε η Ευρώπη είναι νεκρή».
Η Κριστόφ ντε Μαργκερί, διευθύνουσα σύμβουλος του κολοσσού της Total, επισήμανε ότι η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό της, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των ευρωεκλογών:
«Μην το θεωρήσετε προβοκατόρικο», είπε, «αλλά η Ευρώπη πρέπει να επαναπροσδιοριστεί ως... αναπτυσσόμενη χώρα. Και να επιστρέψει πίσω, στις βασικές αρχές του ανταγωνισμού» Σήμερα απλώς προσπαθούμε να δώσουμε τη μάχη κόντρα σε εκείνους που ενίοτε παράγουν τα ίδια προϊόντα με εμάς σε χαμηλότερο κόστος. Οχι, δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί με αυτόν τον τρόπο. Πρέπει να αναβαθμίσουμε τα προσόντα των μηχανικών μας και των εργατών μας σε όλα τα επίπεδα και να τους ωθήσουμε να βγάλουν νέα προϊόντα στην αγορά. Η ανεργία και οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης αποτελούν έναν φαύλο κύκλο που εμποδίζει την Ευρώπη να βγει από το τέλμα της κρίσης, επισήμαναν κορυφαία στελέχη των μεγαλύτερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Ο Αξελ Βέμπερ, πρόεδρος της UBS και πρώην ισχυρός άνδρας της γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας, θεωρεί ότι το επίπεδο ανάπτυξης στην Ευρώπη είναι τόσο χαμηλό, που δεν επαρκεί για να αυξήσει την παραγωγικότητα, να μειώσει την ανεργία και κατά συνέπεια να βοηθήσει στην άνοδο της καταναλωτικής ζήτησης.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας θα επιταχυνθεί φέτος, αν και θα παραμείνει κατώτερος του δυναμικού του, στο 4%. Αυτό ανέφερε στην ομιλία της η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, προειδοποίησε ωστόσο για τον «εντεινόμενο κίνδυνο» αποπληθωρισμού, καθώς ο πληθωρισμός παραμένει σημαντικά υποδεέστερος από το ποσοστό-στόχο πολλών Κεντρικών Τραπεζών διεθνώς. «Βλέπουμε εντεινόμενους κινδύνους για [εμφάνιση] αποπληθωρισμού, που θα μπορούσε να αποδειχτεί καταστροφικός για την ανάκαμψη» της διεθνούς οικονομίας, επισήμανε η Λαγκάρντ. «Αν ο πληθωρισμός είναι το τζίνι, ο αποπληθωρισμός είναι ο δράκος που πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά» είπε χαρακτηριστικά.
Η Λαγκάρντ
Η επικεφαλής του ΔΝΤ προειδοποίησε ακόμη ότι η σταδιακή αποκλιμάκωση της νομισματικής τόνωσης της αμερικανικής οικονομίας που συνεχίζει να εφαρμόζει η Fed θα μπορούσε να προκαλέσει κάποια αναστάτωση στις αγορές. «Συνολικά η κατεύθυνση είναι θετική, αλλά η παγκόσμια ανάπτυξη είναι ακόμη πολύ χαμηλή, πολύ εύθραυστη και πολύ άνιση» σημείωσε η Λαγκάρντ στην ομιλία της.
Θέμα των εργασιών του φόρουμ ήταν και η άνοδος των ακραίων εθνικιστικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, με κορυφαίους CEOs και τραπεζίτες να επισημαίνουν σε πάνελ και «στρογγυλά τραπέζια» των κίνδυνο μιας μεγάλης και ανεξέλεγκτης ανόδου των ακραίων, αντιευρωπαϊκών κομμάτων στις επικείμενες ευρωεκλογές. Αίσθηση, μάλιστα, προκάλεσε το γεγονός ότι ο ανταποκριτής του Reuters στο Νταβός συμπεριέλαβε σε αυτόν τον κύκλο της ανησυχίας για την άνοδο των ακραίων και αντιευρωπαϊκών κομμάτων και τον ΣΥΡΙΖΑ. Οπως συγκεκριμένα αναφέρει, υπάρχει ο φόβος «η ομάδα των αντιευρωπαϊκών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένων του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας, του βρετανικού UKIP, του ελληνικού ΣΥΡΙΖΑ και του ολλανδικού Κόμματος της Ελευθερίας, να καταλάβει ακόμη και πάνω από το 20% των εδρών της Ευρωβουλής». Το εν λόγω κλίμα φόβου αποτυπώθηκε σε σειρά συζητήσεων κατά την πρώτη ημέρα του φόρουμ, με κυρίαρχη ανησυχία τον κίνδυνο που μπορεί να συνεπάγεται για τις οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης «η άνοδος των ακραίων».
Ερχονται στο προσκήνιο (με φόρα) οι Αφρικανοί
Στο Νταβός προσκλήθηκαν φέτος και 30 κοινωνικές επιχειρήσεις που παρουσίασαν τις θέσεις τους, καθώς και επιχειρηματικά προγράμματα για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Ανάμεσά τους και η Ανε Γκιτουκού Σονγουέ, επικεφαλής της οργάνωσης Αfroes. «Ηρθαμε και, εφόσον έχουμε τη δυνατότητα να είμαστε εδώ, θα το εκμεταλλευτούμε» λέει. «Εχουμε καταστρώσει τη στρατηγική μας, έχουμε μεγάλη αντιπροσωπία από τη Ν. Αφρική, αλλά και από τη Νιγηρία και την Κένυα. Τα θέματα που θα θέσουμε, τα μηνύματά μας και το δικό μου θέμα θα είναι η νέα αφρικανική οικονομία» είπε η ίδια στην D.W.
Τι θα αφήσει το φετινό παγκόσμιο φόρουμ; Οχι πολλά. Οπως πολύ εύστοχα σχολίαζε ο Τζον Γκέιπερ στους «F.T.», το πρόβλημα είναι ότι, παρά τα πάρτι και τον στροβιλισμό των γεγονότων, το Νταβός δείχνει γερασμένο και αυστηρό. Ενθουσιασμός υπάρχει με τις επαναστατικές ιδέες των τεχνολογικών εταιριών, που υπόσχονται να ξαναφτιάξουν τον κόσμο, όχι να υπογράψουν συμβιβασμό με τον υπάρχοντα. Εκτός από αυτό, το Νταβός αφήνει ακόμη μια καλή θεωρητική συζήτηση και μια αφ' υψηλού προσέγγιση της πραγματικότητας… από τα ύψη των Ελβετικών Αλπεων.
Οι γύπες
Το markewatch κατέγραψε τις 10 σημαντικότερες προσωπικότητες που παρέστησαν στο Νταβός. Τζέιμς Ντίμον (J.P. Morgan) και Λόιντ Μπλάκφεϊν (Goldman Sachs), Μαρίσα Μάγερ (Yahoo), Ρέι Ντάλιο (Bridgewater Associates), Τζόζεφ Στίγκλιζ (oικονομολόγος), Κριστίν Λαγκάρντ (ΔΝΤ), Mάριο Ντράγκι (ΕΚΤ), Σίντζο Αμπε (πρωθυπουργός Ιαπωνίας), Ζιάνγκ Ζιανκίνγκ (πρόεδρος στη Βιομηχανική και Εμπορική Τράπεζα της Κίνας), Χασάν Ρουχανί (Πρόεδρος Ιράν).
Η ντροπή
Ο ενεργειακός κολοσσός της Ρωσίας Gazprom, που επικρίνεται για τα προγράμματά του στην Αρκτική, και η αμερικανική εταιρία ενδυμάτων Gap, η οποία κατηγορείται για την πολιτική της στο Μπανγκλαντές, κέρδισαν τα «βραβεία της ντροπής» για το 2014, τα οποία απονέμει κυρίως η περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace. Τα βραβεία αυτά απονέμονται κάθε χρόνο στο περιθώριο του φόρουμ.
